අනේ රන්ගිර, දැන් ඔය ඇති

ස්වාධීන රූපවාහිනියෙ ගාම්භීර කථනයක් එක්ක ටෙලි නාට්‍යයක පූර්ව ප්‍රචාරක පටයක් විකාශය උනා. කතාවෙ විශේෂත්වය ගැන වගේම නලු නිලියන්ගෙ ඉදිරිපත් කිරීම ගැන ලොකු පම්පෝරියක්

“ට්‍රේලර් එකේ හැටියට හොඳ ටෙලියක් වගේ”

විකාශය වෙන ‍වේලාවය් දිනයය් මම මතක තියාගත්ත.

එකසිය තිස් අට බස් එක වගේ නවතින්නෙ නැතුව එකක් පිටි පස්සෙන් එකක් එන ගොන් ටෙලි නාට්‍ටි නිසා ලංකාවෙ ටෙලි කලාව මට එපා වෙලා තිබුනෙ. විදේශීය ටෙලි නාට්ටි වලට ආදරේ කරපු මට ඒ වගේම ප්‍රමිතියක් ඇති අපේම නිර්මානයක් දකින්න පුදුම ආසාවක් තිබුන. කොටස් කිහිපයක් උනන්දුවෙන් බලපු මම පුටුවෙන් නැගිටල ගියේ ලංකාවෙ නිර්මානයක් ගැන බලාපොරොත්තු තියා ගත්තු මටම හිනා වෙමින්.

රන්ගිර පාදක වෙලා තියෙන්නෙ සෝමා ජයකොඩිගෙ පොතකින්. සමහර විට පොතේ තියෙන කතාවට සුලු වෙනස් කම් කරල නාට්ටිය හැදුව වෙන්නත් පුලුවන්. ඒ කොහොම උනත් ම‍ම අදහස් දක්වන්නෙ නාට්ටිය ගැන. රන්ගි‍රේ කතාව කැරකෙන්නෙ උඩරට පවුල් කිහිපයක් වටා. බලවත් කාන්තා දේශපාලන චරිතයකුය්, විදේශ රටක ඉඳල ලංකාවට ආපු ධනවතෙකුගෙ පුතෙකුය් කතාවෙ ප්‍රධාන තැනක් ගන්නව. රන්ගිරේ කතා විලාශය මෙගා වල කතා විලාශයට වඩා කිසිම වෙනසක් නැහැ. කතාව එක අරමුනක්, ලොකු අවසානයක් පැත්තට ඇදිල යන ගතියක් නැහැ. තියෙන්නෙ පවුල් කිහිපයක එදිනෙදා ජීවිතයෙ වෙන සිදුවීම් කිහිපයක එකතුවක් විතරය්. ලංකාවෙ සම්මාන දිනන ගොඩක් නාට්ටි අනුගමනය කරන්නෙත් ඔය ක්‍රමයමය්.

සුරාජ් මාප කවදත් කරන අහිංසක, තැන්පත්, කිසිම ‍පෞරුශයක් නැති, කැඳ බීල වගේ හැසිරෙන තරුනයගෙ චරිතය ඒ විදියටම රන්ගිරෙත් කරනව. වෙනසකට තියෙන්නෙ සුරාජ් මාපගෙ චරිතය වන මහසෙන් දේශප්‍රේමී(Patriotic)  මත දරනව, ඒ වගේම කොය් වෙලාවෙත් ඒ ගැන අනිත් චරිත වලට බන කියනව. මහසෙන්ගෙ නංගිගෙ චරිතෙත් ඔය විදියමය්, වෙනසකට තියෙන්නෙ කාන්තා චරිතයක් වීම විතරය්.

රන්ගිර මෙගා නාට්ටියකත් වඩා හිසරදයක් වෙන්නෙ ඔන්න ඔය හේතුව නිසා. කලාවෙන් කරන්නෙ අදහස් ප්‍රකාශනයක්, නමුත් පත්තරේ යන ලිපියකට හෝ බ්ලොග් පෝසට් එකකට වඩා කලාව වෙනස් වෙන්නෙ ඔහේ තමන්ගෙ අදහස් එලියට දානවට වඩා ප්‍රේක්ශකයගෙ හැඟීම් වලට කතා කරන නිර්මානයකින් ඉබේම ඒ අදහස් ප්‍රේකශකයට තේරුම් යන විදියට ඉදිරිපත් කරන නිසා. රන්ගිරේ ප්‍රධාන තේමාවක් තමය් දේශප්‍රේමය. කතාවෙ සිදුවීම් වලින්, චරිත වල තීරන වලින් මේ මතය ප්‍රකාශ වෙන්න ඉඩ හැරීම වෙනුවට රචකය කරල තියෙන්නෙ තමන්ගෙ කතාවෙ චරිත රූකඩ ටිකක් වගේ තමන්ගෙ මතවාද ප්‍රේක්ශකයගෙ ඔලුවලට බලෙන් ඔබ්බවන්න පාවිච්චි කරන එක. ඉතින් රන්ගිරේ චරිත හැම කොටසකදිම වෙන්නෙ මහසෙනුය්, නංගිය්, අනිත් චරිතය් දේශප්‍රේමය ගැන ප්‍රේක්ශකයට බන දේශනා කරන එක.

පන්සලක ඉන්න ආවේගශීලී හාමුදුරු  ‍චරිතය ජාතික වාදය (nationalism) සහ සිංහල බෞද්ධ අනන්‍යතාවය ගැන ‍ප්‍රේක්ශකයට දේශනා කිරීමට පමනක් නිර්මානය කරපු චරිතයක්, කතාවට කිසිම දායකත්වයක් නැහැ. මේ අතරෙ එහෙන් මෙහෙන් කතාවට වැටෙන විදේශිකයන්ගෙ චරිත වලින් කෙරෙන්නෙ උඹල ලංකාවට ආද‍රේ නොකොට සුද්දන්ට ආවැඩුවට සුද්දො ලංකාවට ආදරෙය් කියන මතය ප්‍රේකශකයට කවන්න.

ඇත්තටම රන්ගිර වලි කාගෙන ප්‍රේකශකයට කවන්න හදන මේ මත මොනාද. දේශප්‍රේමය, ජාතිකත්වය, තමන්ගෙ දේ අගය කිරීම, සුද්දට පරගැති නොවීම වගේ උදේ හවහ රූපවාහිනියෙන් රේඩියෝවෙන් මහාචාර්යවරුන්ගෙන් දේශපාලකයන්ගෙන් අසල් වාසීන්ගෙන් ඇහිල ඇහිලම එපා වෙලා තියෙන දේවල්. අපි ඉන්නෙ මේ දේශප්‍රේමී අතිරික්ත යුගයක. ඉතින් දේශප්‍රේමී මත දරන තවත් කතාවක් අපිට අවශ්‍යද. කලා නිර්මානයකින් සමාජයෙ අලුත් මතයක් ස්ථාපිත කරන්න පුලුවන්නම් ඒක තමය් හපන් කම.

රන්ගිරෙන් සම්ප්‍රේශනය කරන්න හදන මත වල කිසිම ගැඹුරක් නැහැ. ඔහේ තමන්ගෙ දේ අගය කරපල්ල කියල මහසෙනුය් නංගිය් පුන පුනා කිව්වත් ඒ අගය කරන්න තරම් වටින දේවල් මොනවද කියල කිසිම තැනක පැහැදිලි කරන්නෙ නැහැ, ලංකාවෙ මිනිස්සුන්ට සුද්ද‍ගෙ දේ අගය කරන්න වෙලා තියෙන්නෙ තමන්ට කියල දෙයක් කරගන්න බැරි උනු නිසා කියල පිලිගන්නෙ නැතුව තියෙන අසූචි ගොඩ උනත් සුවඳය් කිය කිය අගේ කරපල්ල කියල අපිට හැමදාම ඇහෙන කතාව තමය් රන්ගිල ඇතුලෙ දෝංකාර දෙන්නෙ.

හමුදා සොල්දාදුවො ගැන බොහොම භක්තියෙන් කතා කරන මහසෙන්ගෙ නංගිගෙ චරිතයෙන් සොල්දාදුවො ගැන ඇත්තක් කියන්න තියෙන අවස්ථාව මග ඇරල කවදත් අපිට ඇහෙන සොල්දාදුවො රටට තියෙන ආදරේ නිසය් හමුදාවට බැ‍‍‍ඳෙන්නෙ වගේ සූකිරි කතා වලට ඇයව සීමා කරනව. සමාජ යථාර්තයක් වන බහුතරයක් සොල්දාදුවො හමුදාවට බැ‍‍ඳෙන්න පොලඹවන ආර්ථික ප්‍රශ්න ගැන, තමන්ගෙ දුප්පත් අම්මගෙ මල්ලිගෙ කුස පුරවන්නය් සොල්දාදුවො වෙඩි කන්නෙ කියල ප්‍රේක්ශකයට කියන්න තරම් රචකය නිර්භීත වෙන්නෙ නැහැ.

ලංකා‍ව ලෝකයේ හොඳම රට කියමින් ලංකාව ගැන විවේචන බැහැරලන ජාතිකවාදී මතයක් දරන ආවේගශීලී හාමුදුරු චරිතයත් කරන්නෙ සමාජයෙ මුල් බැහැගෙන තියෙන මත වලට එරෙහිව යාම නෙමෙය්, ඒවට පොහොර දාන එක.

“ලංකාවෙ මිනිස්සු හරි ජාතිවාදීය් අපෙ හාමුදුරුවනේ”

“(උපහසාත්මකව සිනහසෙමින්) ජාතියක් උනාම ආවේගශීලී වෙන එක ස්වාභාවිකය් උපාසක නෝනො”

ලංකාවට ඉස්සර ඉන්දන්ම පිලිලයක් වෙලා තිබුනු ජීවිත දහස් ගනනක් අහිමි කරවපු ජාතිවාදය වැරදිය් නොකිය එය සාධාරනීකරනය කරන්න හදන විදිය ජුගුප්සාජනකය්. රටක කලා නිර්මානත් මිනිස්සුන්ට ජාතිවාදය වැරදිය් නොකියන කල ඒ රටේ අනාගතය ගැන කුමන කතාද. හාමුදුරැවන්ගෙ චරිතයත්, කතාවෙ අනිකුත් දෙබසුත් තමන්ගෙ සිංහල ‍බෞද්ධ ප්‍රොපගැන්ඩාවට රචකය යොදා ගන්නෙ එක සාධාරන ප්‍රශ්නයක් මතු කරමින්. එතකොට මේ නාට්ටිය සිංහල බෞද්ධ ජනයාට විතරක් වෙනමම හදපු එකක්ද? මොකද නිර් ආගමිකයො ඒ වගේම අන්‍යාගමිකයො කීයටවත් කැමති වෙන්නෙ වෙන ආගමික හා සංස්කෘතික මතවාද නිර්මානයක් හරහා තමන්ට බලෙන් ඔබන්න එනවට.  ඒකෙන් වෙන්නෙ ප්‍රේක්ශකයො නිර්මානයෙන් ඈත් වෙන එක.

විරුද්ධ මත වලට රන්ගිරේ තැනක් නැහැ. යම් දුරකට ලිබරල් මත දරන කාන්තා දේශපාලන චරිතය සහ මහසෙන්ගෙ පියාගේ චරිතය හිතා මතාම දුර්වල තර්ක කරන්නන් බවට පත් කරල. ඒ නිසා රචකය ඔබන්න හදන මතවාද වලට දක්ශ ප්‍රතිවිරුද්ද තර්ක ඉදිරිපත් වෙන්නෙ නැහැ.

රන්ගිරේ සුලු චරිත කිහිපයක් හැරුනු විට අනිත් චරිත හරිම ද්වීමානය්, කිසිම තාත්වික ගතියක්, ඇත්ත පුද්ගලයෙක්ගෙ තියෙන ගැඹුර නැහැ, චරිත ලක්ශන කිහිපයකට විතරක් සීමා වෙලා. ගෑනි මලා වගේ කොය් වෙලාවෙත් මූන බෙරි කරගෙන ඉන්න, දේශප්‍රේමය ගැන බන කියන්න විතරක් කට අරින මහසෙන්ගෙ ඔතෑනි චරිතය ප්‍රේක්ශකයකට නිදිමත ඇති කරනව. මහසෙන්ගෙ නංගිගෙ චරිතයටත් දේශප්‍රේමී බන කීම හා තාත්තට විරුද්ධව කැරලි ගැහීම ඇරුනම වෙන චරිත ලක්ශනයක් නැහැ. හාමුදුරුවන්ගෙ චරිතෙත් කිසිම තාත්වික බවක් ඇත්තෙ නැහැ, තනිකර සිංහල බෞද්ධ කමටය් ජාතිකත්වයටය් ඒ චරිතය කොටු වෙලා. ඇත්තටම මේ චරිත තමන් විශ්වාස කරන දේ සර්ව සම්පූර්න ඇත්ත හැටියට පිලිගන්න වෙනත් මත දරන මිනිස්සුන්ට වඩා තමන් උසස් කියල හිතන ඔලු උදුම්මවා ගත් self righteous මිනිස්සු බවට රචකය විසින් පත් කරල, ඒ හරහා තමන්ගෙ මතවාද පතුරවන්න හදනව. කතාවක් කීමට කිසිම උනන්දුවක් ඇති බව පේන්නෙ නැහැ.

කලා නිර්මානයකින් අදහසක් ප්‍රකාශ වෙන්න උවමනා උනාට ඕනවට වඩා ‍දේශන ස්වරෑපයක් ගත්තොත් එතන කලාවක් නැහැ, තියෙන්නෙ කොහෙවත් ඉන්න මනුස්සයෙක්ගෙ අදහස් ගොනුවක් විතරය්. අනුන්ගෙ අදහස් කියවන්න පොතක් පත්තරයක් බලනව මිස නාට්ටියක් චිත්‍රපටියක් බලන්නෙ මොන කෙහෙල්මලටද. ඇමෙරිකානු චිත්‍රපටියක් වන Fight Club වගේ නිර්මානත් දේශන ස්වරූපයක් ගත්තත් එයින් කියවෙන්නෙ ඇමෙරිකානු සමාජයේ ආකල්ප වලට අභියෝග කරන වැදගත් පනිවිඩයක්. පරිභෝජනවාදයට වහල් උන  ඇමෙරිකන් මිනිස්සුන්ට උඹල මේ කරන්නෙ මෝඩ වැඩක්, ජීවිතේ සතුට රැඳිල තියෙන්නෙ බඩු භාන්ඩ වල නෙමෙය් කියල කියන්න තරම් ඒ නිර්මානකාරයට කොන්දක් තිබුන.

නමුත් රන්ගිර අපිට හැමදාම ඇහෙන, දේශ ප්‍රේමෙ හොඳය්, ගෝත්‍රවාදෙ හොඳා‍ය්, සුද්දට බැන්නම ඔක්කොම හරි යාය්, කියන මතවලට තව තවත් පොහොර දානව මිස අභියෝග කිරීමක් කරන්නෙ නැහැ. ඒ මදිවට චරිත ලව්ව එකම දේ කියවනව, ප්‍රේක්ශකයට එක සැරේ තේරුම් ගන්න බුද්ධියක් නැහැ වගේ. ඉතින් මට කියන්න තියෙන්නෙ, අනේ රන්ගිර මට හොඳටම තේරුනා, දැන් ඔය ඇති, දැන් බන කිව්ව ඇති, දැන් පව් නොදී යන්න.